Σε ένα από τα προηγούμενά μου δοκίμια έκανα λόγο για την ευτυχία, αναφέροντας πως αυτό το συναίσθημα επιτυγχάνεται όταν ο άνθρωπος πετύχει κάποιον από τους θεμελιώδεις στόχους της ζωής του. Σήμερα, σε μια αποθέωση της πρακτικής χρησιμότητας της (πρακτικής εδώ) φιλοσοφίας, θα εκθέσω μια δική μου προσέγγιση σχετικά με το πώς μπορεί ο άνθρωπος να πετύχει τους στόχους του. Ή μάλλον θα εκθέσω τη σωστότερη κατά τη γνώμη μου προσέγγιση, αφού δεν υπάρχει μόνο ένας δρόμος. Ο δρόμος που εγώ προτείνω έχει 7 βήματα. Πριν αρχίσω βέβαια πρέπει να πω και κάτι τελευταίο. Πάντα υπάρχει κι ο παράγοντας τύχη στην προσπάθεια για την επίτευξη ενός στόχου. Όμως ο παράγοντας αυτός είναι ακαθόριστος και δεν μπορούμε να τον ελέγξουμε, οπότε δεν έχει νόημα να αναφερθώ σε αυτόν.
Βήμα Πρώτο:Επιλογή Πεδίου
Είναι νομίζω λογικό κι αυτονόητο ότι για να πετύχει κάποιος ένα στόχο, πρέπει πρώτα να τον καθορίσει. Δηλαδή ο άνθρωπος πρέπει πρώτα απ'όλα να καθορίσει το πεδίο που τον ενδιαφέρει να διακριθεί. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό, ώστε να επικεντρώσει τις ενέργειές του σε αυτό τον στόχο και να μην αναλώνεται σε διάφορα πεδία καταναλώνοντας χρόνο κι ενέργεια(φυσικά βέβαια το να έχει κάποιο στόχο ένας άνθρωπος δε σημαίνει ότι δε θα ασχολείται με τίποτα άλλο, σημαίνει όμως ότι δε θα αφιερώνει την ίδια προσπάθεια, που αφιερώνει για το στόχο του, για άσχετα με το στόχο του πράγματα). Φυσικά, δε σημαίνει αυτό ότι ένας άνθρωπος μπορεί να έχει μόνο έναν στόχο. Οι περισσότεροι έχουν παραπάνω(εγώ πχ έχω 3-4). Δε γίνεται όμως να έχει και 10 στόχους, γιατί η ζωή είναι πολύ μικρή για να προλάβει να τους εκπληρώσει(και μιλάω φυσικά για σημαντικούς στόχους, οι οποίοι είναι δύσκολοι). Το μέτρο θεωρώ ότι είναι 3-4 στόχοι. Τέλος, ο άνθρωπος θα πρέπει να βεβαιωθεί ότι όντως θέλει πολύ να πετύχει το στόχο που έχει θέσει. Φυσικά συνήθως ο κάθε άνθρωπος ξέρει καλά τι θέλει, άλλωστε το να βρεις το στόχο σου είναι ίσως το ευκολότερο κομμάτι στη διαδικασία να τον πετύχεις. Παρ'όλ'αυτά, βλέπουμε συχνά περιπτώσεις που ο άνθρωπος παραπλανάται και νομίζει πως θέλει κάποια πράγματα χωρίς να τα θέλει πραγματικά ή χωρίς να τα θέλει αρκετά ώστε να τα ορίσει στόχους ζωής του(πιο συνηθισμένο από τα 2 είναι φυσικά το 2ο). Για αυτό το λόγο, και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το κυνήγι ενός πρωτεύοντα στόχου απαιτεί πολύ χρόνο κι ενέργεια, ο άνθρωπος πρέπει να ψάξει καλά μέσα του και να σιγουρευτεί ότι σίγουρα θέλει κάτι αρκετά πριν το ορίσει στόχο ζωής του κι αρχίσει να το κηνυγάει. Γιατί μπορεί ο χρόνος κι η ενέργεια που θα καταναλώσει κυνηγώντας το να του στοιχίσει πολύτιμο έδαφος κι επομένως, αν διαπιστώσει ότι τελικά θέλει κάτι άλλο, να μειώσει σημαντικά τα περιθώρια που θα έχει για να το πετύχει.
Βήμα Δεύτερο:Στόχευση στην Κορυφή
Το δεύτερο βήμα για την επιτυχία, που έπεται από της επιλογής πεδίου, είναι να στοχεύσει κάποιος στην κορυφή. Με λίγα λόγια, να θέσει στόχο να γίνει ο καλύτερος στον τομέα που έχει επιλέξει, όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό. Αυτό μπορεί βέβαια να τον αγχώσει, αλλά κατά τη γνώμη μου είναι ο καλύτερος τρόπος για να πετύχει κάποιος το στόχο του. Το πιθανότερο είναι βέβαια να μην τα καταφέρει ποτέ(δε γίνεται όλοι να είναι κορυφαίοι), αλλά αυτή η στάση έχει μια σειρά από σημαντικά πλεονεκτήματα. Το βασικό είναι ότι, όσο πιο ψηλά στοχεύσει κάποιος, τόσο μεγαλύτερη προσπάθεια θα καταβάλλει για να πετύχει. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα κι αν δεν καταφέρει ποτέ να ανέλθει στην κορυφή, που είναι και το πιθανότερο, μιας και λίγοι είναι οι άνθρωποι που το πετυχαίνουν αυτό, θα έχει πετύχει, μέσω της μεγάλης προσπάθειας που έχει καταβάλει, να γίνει πολύ καλός, κάτι που είναι επίσης πολύ σημαντικό, κι επομένως θα πετύχει τον αρχικό του στόχο. Δηλαδή, αν πχ κάποιος θέλει να γίνει γιατρός, αν στοχεύσει στην κορυφή(να γίνει ο καλύτερος γιατρός στον κόσμο), ακόμα κι αν ποτέ δεν τα καταφέρει, θα καταφέρει σίγουρα, μέσω της μεγάλης προσπάθειάς του, να γίνει γιατρός και μάλιστα πολύ καλός. Δηλαδή, ο βασικός στόχος(=να γίνει γιατρός), θα έχει επιτευχθεί και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό(δε θα έχει γίνει απλά γιατρός, αλλά πολύ καλός γιατρός). Και τότε, δεν νομίζω ότι θα τον στεναχωρήσεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι υπάρχουν και κάποιοι γιατροί που είναι καλύτεροι από αυτόν.
Βήμα Τρίτο:Επίγνωση Πιθανότητας Αποτυχίας Προσθετικού Στόχου
Αφού γίνει το δεύτερο βήμα, είναι πολύ σημαντικό να γίνει και το τρίτο. Πρέπει δηλαδή ο άνθρωπος να έχει επίγνωση ότι το πιθανότερο είναι ποτέ να μην καταφέρει τον προσθετικό στόχο του(προσθετικό στόχο εννοώ να γίνει κορυφαίος στον τομέα που έχει επιλέξει). Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί διασφαλίζει δύο πολύ σοβαρά πράγματα. Πρώτον, ότι ο άνθρωπος δεν θα καταφύγει σε υπερβολές στην προσπάθειά του να γίνει ο κορυφαίος. Το να γίνεις κορυφαίος είναι πολύ δύσκολο. Κι όσο πιο πολύ το αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος, κι ιδιαίτερα σε στιγμές που νοιώθει ότι αυτός ο στόχος απομακρύνεται, είναι πολύ εύκολο να καταφύγει σε υπερβολές για να τον φτάσει, κι έτσι να βλάψει την υγεία του. Το να παλέψει κάποιος με <<όλες του τις δυνάμεις>> για ένα στόχο είναι κάτι που ακούγεται συχνά, και μπορεί να φαίνεται ρομαντικό, αλλά είναι πέρα για πέρα λάθος. Ο άνθρωπος, κι όταν λέω άνθρωπος εννοώ μια τρισυπόστατη ύπαρξη που αποτελείται από 3 μέρη, σώμα, ψυχή, πνεύμα, έχει κι ανάγκες. Μέχρι κι οι μηχανές έχουν. Το τι ανάγκες έχει ο άνθρωπος δεν θα το αναλύσω εδώ, αφού το έχω κάνει ήδη στο 1ο (καθαρά)φιλοσοφικό δοκίμιο. Το μόνο που θα πω είναι ότι αν δεν τις ικανοποιήσει αυτές τις ανάγκες ο άνθρωπος, είναι εξαιρετικά πιθανό ότι ποτέ δε θα φτάσει το στόχο του, ούτε τον προσθετικό, ούτε καν τον πρωτεύοντα, και, ακόμα κι αν τελικά τον φτάσει, δεν θα μπορέσει να το χαρεί για πολύ γιατί το μέλος/τα μέλη που έχει παραμελήσει θα τον <<εκδικηθεί/ούν>>. Επίσης, πρέπει να επισημάνω ότι οι άνθρωποι, πέρα από ανάγκες, έχουν και παραπάνω από ένα στόχους. Αν λοιπόν αφιερώσουν <<όλες τους τις δυνάμεις>> για τον ένα, τότε θα αφήσουν κάποιον/ους άλλον/ους. Φυσικά, μικρές υπερβολές επιτρέπονται για κάποια διαστήματα που μπορεί να είναι καθοριστικά για την επίτευξη ενός, προσθετικού ή πρωτεύοντα στόχου, όμως αυτά τα διαστήματα δεν μπορούν να είναι μεγαλύτερα από δύο χρόνια. Το δεύτερο που εξασφαλίζει η επίγνωση αποτυχίας του προσθετικού στόχου, κι είναι επίσης πολύ σημαντικό, είναι ότι ο άνθρωπος δεν θα απογοητευτεί αν δεν τον πετύχει. Κι αυτό το λέω γιατί μπορεί η επίτευξη του πρωτεύοντα στόχου να είναι συνήθως αρκετή για να δώσει ευτυχία, αλλά μερικοί άνθρωποι, αν έχουν δώσει τα πάντα για να γίνουν οι καλύτεροι στον τομέα που επιθυμούν, μπορεί να απογοητευτούν αν δεν τα καταφέρουν. Για αυτό πρέπει να ξέρουν από πριν ότι το πιθανότερο είναι αυτό κι ότι σημασία έχει το <<ταξίδι>>-προσπάθεια να γίνουν οι καλύτεροι, το οποίο θα τους κάνει πολύ καλούς, κι όχι ο <<προορισμός>>-η κορυφή.
Βήμα Τέταρτο:Ταξινόμηση Στόχων
Οι ελάχιστοι <<τυχεροί>> που έχουν ένα στόχο, μπορούν να παρακάμψουν αυτό το βήμα. Αυτό το βήμα αφορά εκείνους, που όπως προείπα αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία, που έχουν παραπάνω από ένα πρωτεύοντα στόχο στη ζωή τους, Βέβαια, ευκαιρίας δοθείσης, να ξεκαθαρίσω εδώ ότι ο στόχος δεν σχετίζεται απαραίτητα με την επαγγελματική αποκατάσταση, όπου οι περισσότεροι διαλέγουν ένα επάγγελμα. Και το λέω γιατί είναι δυνατόν κάποιος να μπερδευτεί από το παράδειγμα που έφερα παραπάνω. Επομένως, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν πάνω από έναν στόχους. Άρα είναι εξαιρετικά σημαντικό να τους ταξινομήσουν, να δουν δηλαδή ποιος είναι ο πιο σημαντικός, ο δεύτερος σημαντικότερος κτλ. Αυτό είναι σημαντικό γιατί μπορεί να μην είναι δυνατόν, είτε λόγω έλλειψης χρονικών περιθωρίων, είτε, σπανιότερα, επειδή αυτοί οι στόχοι έρχονται σε κόντρα μεταξύ τους(δηλαδή η επίτευξη του ενός να συνεπάγεται αποτυχία του άλλου), να πραγματοποιηθούν όλοι και να χρειαστεί σε αυτήν την περίπτωση ο άνθρωπος να διαλέξει. Είναι λοιπόν σπουδαίο να έχουν ταξινομήσει τους στόχους τους από την αρχή, τόσο για να ξέρουν πόσο χρόνο θα αφιερώσουν στον καθένα(δηλαδή αν έχει κάποιος 3 στόχους αλλά όχι αρκετό χρόνο για όλους, θα είναι προτιμότερο να αφιερώσει περισσότερο χρόνο στους 2 σημαντικότερους παρά να ρισκάρει να τους χάσει όλους-βέβαια οι 3 στόχοι δεν είναι συνήθως τόσο πολλοί ώστε ο άνθρωπος να μην τους προλαβαίνει, συνήθως από 5 και πάνω συμβαίνει αυτό, αλλά ποτέ δεν ξέρεις) κι επίσης ποιον θα διαλέξουν αν κάποια στιγμή έρθουν κάποιοι από τους στόχους τους σε κόντρα μεταξύ τους.
Βήμα Πέμπτο:Κατάρτιση Σχεδίου
Πάμε τώρα στο, δυσκολότερο ίσως, αλλά και σημαντικότερο, πίσω από το πρώτο φυσικά, βήμα της διαδικασίας. Το βήμα αυτό είναι η δημιουργία ενός σχεδίου, με το οποίο θα προσπαθήσει ο άνθρωπος να πετύχει το στόχο(εδώ εννοώ τον προσθετικό) του. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς ότι το βήμα αυτό είναι πολύ σπουδαίο κι από αυτό καθορίζεται εν πολλοίς το αν ο στόχος θα επιτευχθεί ή όχι. Ένα πετυχημένο πλανο συνήθως έχει ως αποτελέσμα την επίτευξη του στόχου, ενώ ένα λανθασμένο την αποτυχία. Φυσικά δεν μπορώ να μιλήσω συγκεκριμένα για κάθε περίπτωση, αφού για κάθε στόχο το πλάνο επίτευξής του λογικά διαφέρει. Αυτό που μπορώ να κάνω είναι να δώσω ορισμένες γενικές συμβουλές αναφορικά με το πλάνο. Και θα εστιάσω κυρίως σε δύο πράγματα. Το πρώτο είναι ότι συνήθως όσο δυσκολότερο είναι ένα σχέδιο, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να πετύχει. Αυτό συμβαίνει σχεδόν πάντα. Φυσικά, δε σημαίνει ότι το σχέδιο που πρέπει να επιλέγουμε είναι το δυσκολότερο που υπάρχει. Είναι το δυσκολότερο από όσα μπορούμε να υποστηρίξουμε δίχως να θέσουμε σε κίνδυνο τη σωματική,ψυχική και πνευματική μας υγεία και την επίτευξη ενός σημαντικότερου στόχου ή παραπάνω από 1 κατώτερων(αν πχ δηλαδή κάποιος έχει 3 στόχους, είναι μάλλον λάθος να θέσει σε κίνδυνο 2 για να πετύχει 1). Αλλά κατά τ'άλλα, συνήθως ο δυσκολότερος δρόμος είναι ο καλύτερος, για αυτό πρέπει τις περισσότερες φορές αυτόν που ακολουθούμε. Φυσικά πρέπει να κρίνουμε κάθε σχέδιο συνολικά κι όχι μονάχα βάσει δυσκολίας, αλλά αυτός είναι ένας πολύ καλός δείκτης της αποτελεσματικότητάς του. Το δεύτερο πράγμα στο οποίο θα ήθελα να εστιάσω είναι η ανάγκη να μην παραβιάζει το σχέδιο νόμους ή, κυρίως ηθικούς κανόνες. Αν το κάνει αυτό, πέρα από το ότι ο άνθρωπος μπορεί να αντιμετωπίσει ποινές/κοινωνική κατακραυγή κι ότι η ψυχή του θα μολυνθεί με την κακία αντίστοιχα, δε θα νοιώσει ευτυχία όταν πετύχει το στόχο του(θα αναφερθώ σε άλλο δοκίμιο σε αυτό), αλλά μόνο ευχαριστήση, συνοδευόμενη όμως κι από μια ακόρεστη δίψα-απληστία.
Βήμα Έκτο:Τήρηση του Σχεδίου
Η θεωρία βέβαια είναι ανάπηρη μόνη της. Είναι σαν το μυαλό δίχως άκρα. Επομένως, πρέπει να συνδυάζεται και με την πράξη. Δηλαδή η κατασκευή του σχεδίου πρέπει οπωσδήποτε να ακολουθείται από την τήρησή του, διαφορετικά είναι άσκοπη. Ακόμη και το καλύτερο σχέδιο δράσης δεν θα έχει καμία σημασία αν δεν ακολουθηθεί από την ευλαβική τήρησή του. Άρα, πρέπει ο άνθρωπος να τηρήσει όσο πιο ευλαβικά μπορεί το σχέδιο δράσης του, προκειμένου να πετύχει το στόχο του. Αυτό πολλές φορές είναι δύσκολο(ως άνθρωποι, όντα δηλαδή που κάνουμε λάθη, είναι αδύνατον να τηρήσουμε στην εντέλεια ένα πλάνο κι έτσι μερικά σφάλματα είναι πάντα λογικό να συμβούν. Πρέπει όμως να προσπαθούμε, όσο γίνεται, να τα περιορίσουμε), αλλά το συναίσθημα που νοιώθει κάποιος τη στιγμή που πετυχαίνει ένα πρωτεύοντα στόχο(πόσο μάλλον τον προσθετικό), η ευτυχία, είναι η καλύτερη ανταπόδοση και παράλληλα σβήνει όλα τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να έχει νοιώσει στο δρόμο προς τον προορισμό του. Βέβαια, η ανάγκη να τηρηθεί ένα σχέδιο με ευλάβεια δε σημαίνει ότι κάποιος πρέπει, αν τυχόν και δει ότι κάποια επιμέρους κομμάτια του σχεδίου δεν δουλεύουν σωστά, να συνεχίσει με τον ίδιο τρόπο(πρέπει δηλαδή να υπάρχει ευελιξία), αφού, όπως μπορεί να καταλάβει κανείς, για να έχει θετικό αποτέλεσμα ένα σχέδιο, όσο ευλαβικά κι αν τηρηθεί, πρέπει το σχέδιο αυτό να είναι σωστό. Για αυτό θα μιλήσω αναλυτικότερα παρακάτω. Τελειώνοντας βέβαια με αυτό το βήμα, πρέπει να αναφέρω ότι χρειάζεται πάντα να υπάρχει και κάποια υπομονή-πίστη στο σχέδιο, αφού τα περισσότερα σχέδια απαιτούν και κάποιο χρόνο μέχρι να δουλέψουν.
Βήμα Έβδομο:Συνεχής Επανεξέταση του Σχεδίου
Το έβδομο βήμα αφορά κάτι που είπα παραπάνω, πως για να είναι ένα σχέδιο αποτελεσματικό, απαιτείται να είναι και σωστό. Αυτό σημαίνει ότι η ευλαβική τήρηση του σχεδίου δεν αρκεί, αν δεν υφίσταται κι αυτός ο παράγοντας. Πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι το πλάνο είναι ο <<χάρτης>> στο δρόμο προς τον στόχο. Αν έχει ατέλειες, θα μας οδηγήσει σε διαφορετικό σημείο από αυτό που θέλουμε να πάμε. Επομένως ο άνθρωπος χρειάζεται, καθώς εφαρμόζει ένα σχέδιο να το επεξεργάζεται και να το επανεξετάζει, τόσο συνολικά, όσο και στα επιμέρους κομμάτια του. Αυτό είναι κάτι πολύ χρήσιμο, αφού είναι εξαιρετικά σημαντικό, αν ένα σχέδιο δεν αποδίδει, να το σταματήσει ο άνθρωπος όσο το δυνατόν ταχύτερα και να μη χάνει άσκοπα χρόνο κι ενέργεια. Δηλαδή, αν ένα σχέδιο αποδειχθεί στην πορεία ατελέσφορο, ο άνθρωπος θα πρέπει είτε να το αλλάξει εξ'ολοκλήρου είτε να κάνει κάποιες διορθωτικές αλλαγές. Το ίδιο θα πρέπει να πράξει και στην περίπτωση που το σχέδιο οδηγεί στο στόχο, παρ'όλ'αυτά όμως θέτει σε κίνδυνο την (σωματική-ψυχική-πνευματική) υγεία του. Φυσικά όμως, μόνο για έναν από τους δύο παραπάνω λόγους πρέπει ένα σχέδιο να αλλάξει κι όχι για άλλους, όπως πχ ότι είναι πολύ δύσκολο.
Τελειώνοντας το κείμενό μου θα ήθελα να τονίσω και κάτι ακόμα. Τις περισσότερες φορές, ποτέ δεν είναι αργά για να πετύχει κάποιος το στόχο του(αυτό δε συμβαίνει μερικές φορές, πχ δεν μπορεί κάποιος που είναι 50 χρονών να εκπληρώσει το στόχο του να γίνει ποδοσφαιριστής). Μπορεί κάποιες φορές να έχει χαθεί πολύς χρόνος, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να παρατάμε τους στόχους μας, γιατί το συναίσθημα που θα νιώθουμε αν το κάνουμε, η δυστυχία, είναι πολύ οδυνηρό και σίγουρα πολύ χειρότερο από την ευτυχία, που νιώθουμε αν τους πετύχουμε. Τους στόχους μας πρέπει να τους παρατάμε μόνο για να πετύχουμε κάποιον άλλο, ανώτερο για μας, στόχο, αν έρχονται σε κόντρα, ή αν όντως δεν υπάρχει η πιθανότητα να τους φτάσουμε, όπως στο παράδειγμα που έφερα παραπάνω. Σε κάθε άλλη περίπτωση, πρέπει να τους κυνηγάμε μέχρι την τελευταία στιγμή. Ίσως μάλιστα κι αυτό αποτελεί βήμα για το δρόμο προς την επιτυχία. Σε κάθε περίπτωση, το συναίσθημα να πέφτεις μαχόμενος είναι πολύ καλύτερο και πιο ικανοποιητικό από το να πέφτεις αμαχητί και να γνωρίζεις, βαθιά μέσα σου, ότι αν προσπαθούσες και το πάλευες, τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά. Ελπίζω να βοηθήσε αυτό το κείμενό σε αυτή την κατεύθυνση. Όπως και να'χει, σας εύχομαι καλό κυνήγι(στόχων)!
Homo Cogitans
Βήμα Πρώτο:Επιλογή Πεδίου
Είναι νομίζω λογικό κι αυτονόητο ότι για να πετύχει κάποιος ένα στόχο, πρέπει πρώτα να τον καθορίσει. Δηλαδή ο άνθρωπος πρέπει πρώτα απ'όλα να καθορίσει το πεδίο που τον ενδιαφέρει να διακριθεί. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό, ώστε να επικεντρώσει τις ενέργειές του σε αυτό τον στόχο και να μην αναλώνεται σε διάφορα πεδία καταναλώνοντας χρόνο κι ενέργεια(φυσικά βέβαια το να έχει κάποιο στόχο ένας άνθρωπος δε σημαίνει ότι δε θα ασχολείται με τίποτα άλλο, σημαίνει όμως ότι δε θα αφιερώνει την ίδια προσπάθεια, που αφιερώνει για το στόχο του, για άσχετα με το στόχο του πράγματα). Φυσικά, δε σημαίνει αυτό ότι ένας άνθρωπος μπορεί να έχει μόνο έναν στόχο. Οι περισσότεροι έχουν παραπάνω(εγώ πχ έχω 3-4). Δε γίνεται όμως να έχει και 10 στόχους, γιατί η ζωή είναι πολύ μικρή για να προλάβει να τους εκπληρώσει(και μιλάω φυσικά για σημαντικούς στόχους, οι οποίοι είναι δύσκολοι). Το μέτρο θεωρώ ότι είναι 3-4 στόχοι. Τέλος, ο άνθρωπος θα πρέπει να βεβαιωθεί ότι όντως θέλει πολύ να πετύχει το στόχο που έχει θέσει. Φυσικά συνήθως ο κάθε άνθρωπος ξέρει καλά τι θέλει, άλλωστε το να βρεις το στόχο σου είναι ίσως το ευκολότερο κομμάτι στη διαδικασία να τον πετύχεις. Παρ'όλ'αυτά, βλέπουμε συχνά περιπτώσεις που ο άνθρωπος παραπλανάται και νομίζει πως θέλει κάποια πράγματα χωρίς να τα θέλει πραγματικά ή χωρίς να τα θέλει αρκετά ώστε να τα ορίσει στόχους ζωής του(πιο συνηθισμένο από τα 2 είναι φυσικά το 2ο). Για αυτό το λόγο, και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το κυνήγι ενός πρωτεύοντα στόχου απαιτεί πολύ χρόνο κι ενέργεια, ο άνθρωπος πρέπει να ψάξει καλά μέσα του και να σιγουρευτεί ότι σίγουρα θέλει κάτι αρκετά πριν το ορίσει στόχο ζωής του κι αρχίσει να το κηνυγάει. Γιατί μπορεί ο χρόνος κι η ενέργεια που θα καταναλώσει κυνηγώντας το να του στοιχίσει πολύτιμο έδαφος κι επομένως, αν διαπιστώσει ότι τελικά θέλει κάτι άλλο, να μειώσει σημαντικά τα περιθώρια που θα έχει για να το πετύχει.
Βήμα Δεύτερο:Στόχευση στην Κορυφή
Το δεύτερο βήμα για την επιτυχία, που έπεται από της επιλογής πεδίου, είναι να στοχεύσει κάποιος στην κορυφή. Με λίγα λόγια, να θέσει στόχο να γίνει ο καλύτερος στον τομέα που έχει επιλέξει, όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό. Αυτό μπορεί βέβαια να τον αγχώσει, αλλά κατά τη γνώμη μου είναι ο καλύτερος τρόπος για να πετύχει κάποιος το στόχο του. Το πιθανότερο είναι βέβαια να μην τα καταφέρει ποτέ(δε γίνεται όλοι να είναι κορυφαίοι), αλλά αυτή η στάση έχει μια σειρά από σημαντικά πλεονεκτήματα. Το βασικό είναι ότι, όσο πιο ψηλά στοχεύσει κάποιος, τόσο μεγαλύτερη προσπάθεια θα καταβάλλει για να πετύχει. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα κι αν δεν καταφέρει ποτέ να ανέλθει στην κορυφή, που είναι και το πιθανότερο, μιας και λίγοι είναι οι άνθρωποι που το πετυχαίνουν αυτό, θα έχει πετύχει, μέσω της μεγάλης προσπάθειας που έχει καταβάλει, να γίνει πολύ καλός, κάτι που είναι επίσης πολύ σημαντικό, κι επομένως θα πετύχει τον αρχικό του στόχο. Δηλαδή, αν πχ κάποιος θέλει να γίνει γιατρός, αν στοχεύσει στην κορυφή(να γίνει ο καλύτερος γιατρός στον κόσμο), ακόμα κι αν ποτέ δεν τα καταφέρει, θα καταφέρει σίγουρα, μέσω της μεγάλης προσπάθειάς του, να γίνει γιατρός και μάλιστα πολύ καλός. Δηλαδή, ο βασικός στόχος(=να γίνει γιατρός), θα έχει επιτευχθεί και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό(δε θα έχει γίνει απλά γιατρός, αλλά πολύ καλός γιατρός). Και τότε, δεν νομίζω ότι θα τον στεναχωρήσεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι υπάρχουν και κάποιοι γιατροί που είναι καλύτεροι από αυτόν.
Βήμα Τρίτο:Επίγνωση Πιθανότητας Αποτυχίας Προσθετικού Στόχου
Αφού γίνει το δεύτερο βήμα, είναι πολύ σημαντικό να γίνει και το τρίτο. Πρέπει δηλαδή ο άνθρωπος να έχει επίγνωση ότι το πιθανότερο είναι ποτέ να μην καταφέρει τον προσθετικό στόχο του(προσθετικό στόχο εννοώ να γίνει κορυφαίος στον τομέα που έχει επιλέξει). Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί διασφαλίζει δύο πολύ σοβαρά πράγματα. Πρώτον, ότι ο άνθρωπος δεν θα καταφύγει σε υπερβολές στην προσπάθειά του να γίνει ο κορυφαίος. Το να γίνεις κορυφαίος είναι πολύ δύσκολο. Κι όσο πιο πολύ το αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος, κι ιδιαίτερα σε στιγμές που νοιώθει ότι αυτός ο στόχος απομακρύνεται, είναι πολύ εύκολο να καταφύγει σε υπερβολές για να τον φτάσει, κι έτσι να βλάψει την υγεία του. Το να παλέψει κάποιος με <<όλες του τις δυνάμεις>> για ένα στόχο είναι κάτι που ακούγεται συχνά, και μπορεί να φαίνεται ρομαντικό, αλλά είναι πέρα για πέρα λάθος. Ο άνθρωπος, κι όταν λέω άνθρωπος εννοώ μια τρισυπόστατη ύπαρξη που αποτελείται από 3 μέρη, σώμα, ψυχή, πνεύμα, έχει κι ανάγκες. Μέχρι κι οι μηχανές έχουν. Το τι ανάγκες έχει ο άνθρωπος δεν θα το αναλύσω εδώ, αφού το έχω κάνει ήδη στο 1ο (καθαρά)φιλοσοφικό δοκίμιο. Το μόνο που θα πω είναι ότι αν δεν τις ικανοποιήσει αυτές τις ανάγκες ο άνθρωπος, είναι εξαιρετικά πιθανό ότι ποτέ δε θα φτάσει το στόχο του, ούτε τον προσθετικό, ούτε καν τον πρωτεύοντα, και, ακόμα κι αν τελικά τον φτάσει, δεν θα μπορέσει να το χαρεί για πολύ γιατί το μέλος/τα μέλη που έχει παραμελήσει θα τον <<εκδικηθεί/ούν>>. Επίσης, πρέπει να επισημάνω ότι οι άνθρωποι, πέρα από ανάγκες, έχουν και παραπάνω από ένα στόχους. Αν λοιπόν αφιερώσουν <<όλες τους τις δυνάμεις>> για τον ένα, τότε θα αφήσουν κάποιον/ους άλλον/ους. Φυσικά, μικρές υπερβολές επιτρέπονται για κάποια διαστήματα που μπορεί να είναι καθοριστικά για την επίτευξη ενός, προσθετικού ή πρωτεύοντα στόχου, όμως αυτά τα διαστήματα δεν μπορούν να είναι μεγαλύτερα από δύο χρόνια. Το δεύτερο που εξασφαλίζει η επίγνωση αποτυχίας του προσθετικού στόχου, κι είναι επίσης πολύ σημαντικό, είναι ότι ο άνθρωπος δεν θα απογοητευτεί αν δεν τον πετύχει. Κι αυτό το λέω γιατί μπορεί η επίτευξη του πρωτεύοντα στόχου να είναι συνήθως αρκετή για να δώσει ευτυχία, αλλά μερικοί άνθρωποι, αν έχουν δώσει τα πάντα για να γίνουν οι καλύτεροι στον τομέα που επιθυμούν, μπορεί να απογοητευτούν αν δεν τα καταφέρουν. Για αυτό πρέπει να ξέρουν από πριν ότι το πιθανότερο είναι αυτό κι ότι σημασία έχει το <<ταξίδι>>-προσπάθεια να γίνουν οι καλύτεροι, το οποίο θα τους κάνει πολύ καλούς, κι όχι ο <<προορισμός>>-η κορυφή.
Βήμα Τέταρτο:Ταξινόμηση Στόχων
Οι ελάχιστοι <<τυχεροί>> που έχουν ένα στόχο, μπορούν να παρακάμψουν αυτό το βήμα. Αυτό το βήμα αφορά εκείνους, που όπως προείπα αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία, που έχουν παραπάνω από ένα πρωτεύοντα στόχο στη ζωή τους, Βέβαια, ευκαιρίας δοθείσης, να ξεκαθαρίσω εδώ ότι ο στόχος δεν σχετίζεται απαραίτητα με την επαγγελματική αποκατάσταση, όπου οι περισσότεροι διαλέγουν ένα επάγγελμα. Και το λέω γιατί είναι δυνατόν κάποιος να μπερδευτεί από το παράδειγμα που έφερα παραπάνω. Επομένως, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν πάνω από έναν στόχους. Άρα είναι εξαιρετικά σημαντικό να τους ταξινομήσουν, να δουν δηλαδή ποιος είναι ο πιο σημαντικός, ο δεύτερος σημαντικότερος κτλ. Αυτό είναι σημαντικό γιατί μπορεί να μην είναι δυνατόν, είτε λόγω έλλειψης χρονικών περιθωρίων, είτε, σπανιότερα, επειδή αυτοί οι στόχοι έρχονται σε κόντρα μεταξύ τους(δηλαδή η επίτευξη του ενός να συνεπάγεται αποτυχία του άλλου), να πραγματοποιηθούν όλοι και να χρειαστεί σε αυτήν την περίπτωση ο άνθρωπος να διαλέξει. Είναι λοιπόν σπουδαίο να έχουν ταξινομήσει τους στόχους τους από την αρχή, τόσο για να ξέρουν πόσο χρόνο θα αφιερώσουν στον καθένα(δηλαδή αν έχει κάποιος 3 στόχους αλλά όχι αρκετό χρόνο για όλους, θα είναι προτιμότερο να αφιερώσει περισσότερο χρόνο στους 2 σημαντικότερους παρά να ρισκάρει να τους χάσει όλους-βέβαια οι 3 στόχοι δεν είναι συνήθως τόσο πολλοί ώστε ο άνθρωπος να μην τους προλαβαίνει, συνήθως από 5 και πάνω συμβαίνει αυτό, αλλά ποτέ δεν ξέρεις) κι επίσης ποιον θα διαλέξουν αν κάποια στιγμή έρθουν κάποιοι από τους στόχους τους σε κόντρα μεταξύ τους.
Βήμα Πέμπτο:Κατάρτιση Σχεδίου
Πάμε τώρα στο, δυσκολότερο ίσως, αλλά και σημαντικότερο, πίσω από το πρώτο φυσικά, βήμα της διαδικασίας. Το βήμα αυτό είναι η δημιουργία ενός σχεδίου, με το οποίο θα προσπαθήσει ο άνθρωπος να πετύχει το στόχο(εδώ εννοώ τον προσθετικό) του. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς ότι το βήμα αυτό είναι πολύ σπουδαίο κι από αυτό καθορίζεται εν πολλοίς το αν ο στόχος θα επιτευχθεί ή όχι. Ένα πετυχημένο πλανο συνήθως έχει ως αποτελέσμα την επίτευξη του στόχου, ενώ ένα λανθασμένο την αποτυχία. Φυσικά δεν μπορώ να μιλήσω συγκεκριμένα για κάθε περίπτωση, αφού για κάθε στόχο το πλάνο επίτευξής του λογικά διαφέρει. Αυτό που μπορώ να κάνω είναι να δώσω ορισμένες γενικές συμβουλές αναφορικά με το πλάνο. Και θα εστιάσω κυρίως σε δύο πράγματα. Το πρώτο είναι ότι συνήθως όσο δυσκολότερο είναι ένα σχέδιο, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να πετύχει. Αυτό συμβαίνει σχεδόν πάντα. Φυσικά, δε σημαίνει ότι το σχέδιο που πρέπει να επιλέγουμε είναι το δυσκολότερο που υπάρχει. Είναι το δυσκολότερο από όσα μπορούμε να υποστηρίξουμε δίχως να θέσουμε σε κίνδυνο τη σωματική,ψυχική και πνευματική μας υγεία και την επίτευξη ενός σημαντικότερου στόχου ή παραπάνω από 1 κατώτερων(αν πχ δηλαδή κάποιος έχει 3 στόχους, είναι μάλλον λάθος να θέσει σε κίνδυνο 2 για να πετύχει 1). Αλλά κατά τ'άλλα, συνήθως ο δυσκολότερος δρόμος είναι ο καλύτερος, για αυτό πρέπει τις περισσότερες φορές αυτόν που ακολουθούμε. Φυσικά πρέπει να κρίνουμε κάθε σχέδιο συνολικά κι όχι μονάχα βάσει δυσκολίας, αλλά αυτός είναι ένας πολύ καλός δείκτης της αποτελεσματικότητάς του. Το δεύτερο πράγμα στο οποίο θα ήθελα να εστιάσω είναι η ανάγκη να μην παραβιάζει το σχέδιο νόμους ή, κυρίως ηθικούς κανόνες. Αν το κάνει αυτό, πέρα από το ότι ο άνθρωπος μπορεί να αντιμετωπίσει ποινές/κοινωνική κατακραυγή κι ότι η ψυχή του θα μολυνθεί με την κακία αντίστοιχα, δε θα νοιώσει ευτυχία όταν πετύχει το στόχο του(θα αναφερθώ σε άλλο δοκίμιο σε αυτό), αλλά μόνο ευχαριστήση, συνοδευόμενη όμως κι από μια ακόρεστη δίψα-απληστία.
Βήμα Έκτο:Τήρηση του Σχεδίου
Η θεωρία βέβαια είναι ανάπηρη μόνη της. Είναι σαν το μυαλό δίχως άκρα. Επομένως, πρέπει να συνδυάζεται και με την πράξη. Δηλαδή η κατασκευή του σχεδίου πρέπει οπωσδήποτε να ακολουθείται από την τήρησή του, διαφορετικά είναι άσκοπη. Ακόμη και το καλύτερο σχέδιο δράσης δεν θα έχει καμία σημασία αν δεν ακολουθηθεί από την ευλαβική τήρησή του. Άρα, πρέπει ο άνθρωπος να τηρήσει όσο πιο ευλαβικά μπορεί το σχέδιο δράσης του, προκειμένου να πετύχει το στόχο του. Αυτό πολλές φορές είναι δύσκολο(ως άνθρωποι, όντα δηλαδή που κάνουμε λάθη, είναι αδύνατον να τηρήσουμε στην εντέλεια ένα πλάνο κι έτσι μερικά σφάλματα είναι πάντα λογικό να συμβούν. Πρέπει όμως να προσπαθούμε, όσο γίνεται, να τα περιορίσουμε), αλλά το συναίσθημα που νοιώθει κάποιος τη στιγμή που πετυχαίνει ένα πρωτεύοντα στόχο(πόσο μάλλον τον προσθετικό), η ευτυχία, είναι η καλύτερη ανταπόδοση και παράλληλα σβήνει όλα τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να έχει νοιώσει στο δρόμο προς τον προορισμό του. Βέβαια, η ανάγκη να τηρηθεί ένα σχέδιο με ευλάβεια δε σημαίνει ότι κάποιος πρέπει, αν τυχόν και δει ότι κάποια επιμέρους κομμάτια του σχεδίου δεν δουλεύουν σωστά, να συνεχίσει με τον ίδιο τρόπο(πρέπει δηλαδή να υπάρχει ευελιξία), αφού, όπως μπορεί να καταλάβει κανείς, για να έχει θετικό αποτέλεσμα ένα σχέδιο, όσο ευλαβικά κι αν τηρηθεί, πρέπει το σχέδιο αυτό να είναι σωστό. Για αυτό θα μιλήσω αναλυτικότερα παρακάτω. Τελειώνοντας βέβαια με αυτό το βήμα, πρέπει να αναφέρω ότι χρειάζεται πάντα να υπάρχει και κάποια υπομονή-πίστη στο σχέδιο, αφού τα περισσότερα σχέδια απαιτούν και κάποιο χρόνο μέχρι να δουλέψουν.
Βήμα Έβδομο:Συνεχής Επανεξέταση του Σχεδίου
Το έβδομο βήμα αφορά κάτι που είπα παραπάνω, πως για να είναι ένα σχέδιο αποτελεσματικό, απαιτείται να είναι και σωστό. Αυτό σημαίνει ότι η ευλαβική τήρηση του σχεδίου δεν αρκεί, αν δεν υφίσταται κι αυτός ο παράγοντας. Πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι το πλάνο είναι ο <<χάρτης>> στο δρόμο προς τον στόχο. Αν έχει ατέλειες, θα μας οδηγήσει σε διαφορετικό σημείο από αυτό που θέλουμε να πάμε. Επομένως ο άνθρωπος χρειάζεται, καθώς εφαρμόζει ένα σχέδιο να το επεξεργάζεται και να το επανεξετάζει, τόσο συνολικά, όσο και στα επιμέρους κομμάτια του. Αυτό είναι κάτι πολύ χρήσιμο, αφού είναι εξαιρετικά σημαντικό, αν ένα σχέδιο δεν αποδίδει, να το σταματήσει ο άνθρωπος όσο το δυνατόν ταχύτερα και να μη χάνει άσκοπα χρόνο κι ενέργεια. Δηλαδή, αν ένα σχέδιο αποδειχθεί στην πορεία ατελέσφορο, ο άνθρωπος θα πρέπει είτε να το αλλάξει εξ'ολοκλήρου είτε να κάνει κάποιες διορθωτικές αλλαγές. Το ίδιο θα πρέπει να πράξει και στην περίπτωση που το σχέδιο οδηγεί στο στόχο, παρ'όλ'αυτά όμως θέτει σε κίνδυνο την (σωματική-ψυχική-πνευματική) υγεία του. Φυσικά όμως, μόνο για έναν από τους δύο παραπάνω λόγους πρέπει ένα σχέδιο να αλλάξει κι όχι για άλλους, όπως πχ ότι είναι πολύ δύσκολο.
Τελειώνοντας το κείμενό μου θα ήθελα να τονίσω και κάτι ακόμα. Τις περισσότερες φορές, ποτέ δεν είναι αργά για να πετύχει κάποιος το στόχο του(αυτό δε συμβαίνει μερικές φορές, πχ δεν μπορεί κάποιος που είναι 50 χρονών να εκπληρώσει το στόχο του να γίνει ποδοσφαιριστής). Μπορεί κάποιες φορές να έχει χαθεί πολύς χρόνος, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να παρατάμε τους στόχους μας, γιατί το συναίσθημα που θα νιώθουμε αν το κάνουμε, η δυστυχία, είναι πολύ οδυνηρό και σίγουρα πολύ χειρότερο από την ευτυχία, που νιώθουμε αν τους πετύχουμε. Τους στόχους μας πρέπει να τους παρατάμε μόνο για να πετύχουμε κάποιον άλλο, ανώτερο για μας, στόχο, αν έρχονται σε κόντρα, ή αν όντως δεν υπάρχει η πιθανότητα να τους φτάσουμε, όπως στο παράδειγμα που έφερα παραπάνω. Σε κάθε άλλη περίπτωση, πρέπει να τους κυνηγάμε μέχρι την τελευταία στιγμή. Ίσως μάλιστα κι αυτό αποτελεί βήμα για το δρόμο προς την επιτυχία. Σε κάθε περίπτωση, το συναίσθημα να πέφτεις μαχόμενος είναι πολύ καλύτερο και πιο ικανοποιητικό από το να πέφτεις αμαχητί και να γνωρίζεις, βαθιά μέσα σου, ότι αν προσπαθούσες και το πάλευες, τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά. Ελπίζω να βοηθήσε αυτό το κείμενό σε αυτή την κατεύθυνση. Όπως και να'χει, σας εύχομαι καλό κυνήγι(στόχων)!
Homo Cogitans
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου